The bespoke pickup truck – Darunee Dechanusorn

There are echoes of Dokmai Sot in this subtle, tongue-in-cheek and ultimately feel-good exposure of village life in the South in the throes of consumerism. MB

รถออกปาก	The bespoke pickup truck
ดรุณี เดชานุสรณ์	Darunee Dechanusorn
		TRANSLATOR’S KITCHEN
=	==
รถกระบะกลางเก่ากลางใหม่สีเทาเข้มบุกทะยานไปตามทางขรุขระ ลงหลุมแต่ละทีเด็กๆ ส่งเสียงหวีดร้องด้วยความสนุกตื่นเต้น คนขับหัวเราะเอิ๊กอ๊ากราวกับตนเองเป็นฮีโร่ขับขี่ ทั้งที่เพิ่งขึ้นขับรถได้ไม่ถึงสามเดือน เจอหลุมลึกก็จอด เด็กๆ เฮโลลงจากกระบะช่วยกันเข็นรถ	The dark grey pickup truck past its prime was storming the bumpy road. With each jolt, the children shrieked with excitement and fun. The driver laughed uproariously as if he was a driving hero, even though he had only started driving three months earlier. For the bigger holes, he stopped and the flock of children scrambled out to push the truck.	กลางเก่ากลางใหม่: literally, ‘half old, half new’…
“เทาเอ๋ยเทา เทาต้องไปให้ถึง ฮุยเลฮุย ลุยๆๆ”	‘Turtle, oh, turtle, make it you must. Heave-ho! Across, across, across you go.’
รถเคลื่อนพ้นหลุมไปได้ก็กระโดดพรึ่บขึ้นกระบะ ไม่มีวี่แววว่าจะเหนื่อย ต่างมุ่งหวังไปให้ถึงเป้าหมายเป็นพอ	When the hole was cleared, they all jumped back in, none the worse for wear, each merely hoping to reach their destination.	ไม่มีวี่แววว่าจะเหนื่อย: literally, ‘with no signs of fatigue’.
เทพจำใจยอมให้ลูกๆ ของเพื่อนบ้านยืมรถกระบะ เวทนาแววตาใส่ซื่อที่มาออกปากขอยืมรถ อาศัยบารมีพ่อเป็นข้ออ้างเพื่อให้เจ้าของรถเกิดความเกรงใจ	Thep had been reluctant to allow his neighbour’s children the use of his pickup truck, yet had pitied the honest eyes that came to ask to borrow it, trusting in their fathers’ standing for the owner of the vehicle to oblige.
“ลุงเทพ พ่อว่าช่วยออกค่าน้ำมันรถ” เด็กๆ กำเงินมายื่นให้ตั้งแต่วันศุกร์	‘Uncle Thep, dad says we should pay for the fuel.’ The children had come and stood with money in their hands right from Friday.
“ถ้าพ่อจะไปด้วยก็ไปสิ ลุงจะรอรับ เอาเงินไปคืนพ่อซะ” เขาแสดงความเอื้อเฟื้อ	‘If your parents are going, I’ll pick them up. Take the money back to them.’ He was being generous.	จะรอรับ: literally, ‘I’ll wait for them’.
“พ่อน่ะไม่ไป แต่พวกเราไป มั่นใจเกินร้อย” ลูกของเพื่อนบ้านตอบ	‘Dad won’t go but we will, over a hundred per cent sure,’ one of his neighbour’s children said.
“อะไรของเอ็งวะ มั่นใจอะไร” เขาถามทั้งที่รู้คำตอบ	‘What do you mean? Sure of what,’ he asked, although he knew the answer.
“มั่นใจว่าจะไปโลตัส” เด็กๆ พร้อมใจกันตอบราวนัดกันไว้	‘Sure we’ll go to Lotus,’ they all replied at the same time as if they had re- hearsed.
“อ้าว! ตกลงพวกเอ็งไปขอตังค์พ่อมาล่ะซี เวรกรรมอ้ายลูกเวร”	‘Well, if you’re so sure you’re going, then go and get money from your parents, you little rascals!’
เด็กๆ หัวเราะชอบใจ คะยั้นคะยอต่อ	The children laughed, delighted, and went on wheedling.
“นะ นะ นะ ลุงให้พวกเราไปด้วย อยากไปโลตัส”	‘Please, please, say you’ll take us there, uncle, we want to go to Lotus.’
“เออ! เวร หายใจเข้าหายใจออกเป็นโลตัส ไม่อยู่ช่วยพ่อแม่ทำงานบ้างเรอะ”	‘Lotus, Lotus, heck, you’ve only got that word ‘Lotus’ in your mouths. Why don’t you stay and help your parents instead?’
“ช่วยเสร็จแล้วนี่แหละ ได้เงินค่าเหนื่อย เลยเอามาให้ลุง น้ำมันแพงอาศัยรถลุงบ่อยๆ เกรงใจครับ พอดีพ่อกะแม่เพิ่งไปมาเมื่อเสาร์ที่แล้ว เสาร์นี้เราขอจอง” พูดพลางยักคิ้วหลิ่วตาแผล็บๆ	‘We’ve done just that! We got some pocket money, so we give it to you. Petrol is expensive. It wouldn’t do to use your pickup often. As it is, dad and mum went there last Saturday, so we want to book for this Saturday’ – said with raised eyebrows and a wink.
“เสาร์นี้ลุงไม่ขับเองนา ให้น้าโป่งขับ” เขาต่อรองเผื่อเด็กๆ เปลี่ยนใจแล้วก็ผิดคาด	‘This Saturday, I can’t drive you there. How about Pong driving you instead?’ he ventured for the children to change their minds but was disappointed.
“น้าโป่งขับก็ได้ เราไม่กลัว เชื่อเหอะน่า…แกขับได้ ขับไปช้าๆ ถึงโลตัสแน่นอน”	‘Sure Uncle Pong can drive, we’re not afraid. Believe us … he can drive, he’ll reach Lotus slowly but surely.’
ตั้งแต่ห้างโลตัสเปิดที่นี่ รถกระบะไม่เคยว่าง ประเดี๋ยวครอบครัวนี้จอง ประเดี๋ยวครอบครัวนั้นชวน จริงอยู่แม้ว่าจะช่วยออกค่าน้ำมัน แต่มันก็ไม่คุ้มถ้าเกิดอุบัติเหตุ	Since the opening of the Lotus store, the pickup was never idle. Now this family reserved it, now that one did. Sure, they helped with the cost of petrol but it wasn’t worth it if some accident were to happen.
เทพซื้อรถกระบะมือสองมาจากลูกชายของเถ้าแก่ เป็นรถที่ถูกใช้มาอย่างสมบุกสมบัน เขาซื้อรถมีจุดประสงค์เพื่อใช้งานยามจำเป็น ด้วยเหตุที่เวลาเจ็บไข้ได้ป่วยกลางค่ำกลางคืน คนในหมู่บ้านถูกงูกัดจะได้ส่งคนเจ็บถึงมือหมอเร็วขึ้น ใครเจ็บท้องเกิดลูกจะได้ส่งโรงพยาบาลทันที	Thep had bought the truck second- hand from the son of the thaokae*. It had been used to the full. He had bought it for the purpose of using it when necessary, if someone was sick in the night time or if some villager was bitten by a snake to get him faster to the doctor or take to hospital some woman about to give birth.	* Local godfather, usually a wealthy and influential Chinese businessman or trader.
ชีวิตในชนบทรถเป็นปัจจัยที่ห้าก็จริง แต่ไม่ใช่เรื่องง่ายเลยถ้าคิดจะมี เริ่มจากเงินซื้อรถก็กระเบียดกระเสียรซื้อ ไหนจะค่าน้ำมัน ไหนจะค่าซ่อม มีรถประจำบ้านเหมือนมีภาระติดตัวมาด้วย นอกจากให้ยืมรถแล้วยังขอยืมคนขับอีกต่างหาก ครั้นจะปฏิเสธก็ไม่สบายใจ คนหมู่บ้านเดียวกันยังต้องคบหากันอีกนาน การพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกันเป็นวิถีชีวิตของชาวบ้านที่มีมาช้านาน เข้าทำนองน้ำพึ่งเรือเสือพึ่งป่า	Sure, a motor vehicle was the fifth requisite* of country life, but thinking of having one wasn’t easy, starting with scraping enough money to purchase it and then what with the cost of fuel and the cost of repairs. Having a motorcar at home was like taking up a duty, not only by having it borrowed but by being conscripted as its driver as well. If you refused you felt bad. People of the same village you had to go on living with. Relying on one another had been the way of life of villagers since old times, in the manner of water and boat or tiger and jungle.	* The four requisites (for Buddhist monks) are food, clothing, housing and medicine – in other words, a bowl, a robe, an umbrella and herbs.
แต่ระยะหลังนี้ความจำเป็นขอยืมรถชักจะเกินความจำเป็น กลายเป็นหน้าที่ของเขาไปตั้งแต่เมื่อไหร่ก็ไม่รู้ มันซึมซับเข้ามาอย่างชนิดไม่รู้ตัว เริ่มแรกเขามีค่าในฐานะเจ้าของรถร้อยเปอร์เซ็นต์ มีสิทธิปฏิเสธหรือตอบรับก็ได้ แต่หลังจากที่เพื่อนบ้านชวนไปงานศพญาติที่พัทลุงช่วยออกค่าน้ำมันรถ ส่วนเขาไปในฐานะคนบ้านใกล้เรือนเคียงที่มีน้ำใจไปร่วมงานศพ วันนั้นเจ้าภาพช่วยค่าน้ำมันรถ บรรดาผู้ที่ไปร่วมงานศพเต็มรถกระบะไม่ต้องร่วมหุ้นจ่าย จ่ายเฉพาะเงินใส่ซองช่วยงานศพ	But lately the need to borrow the pickup had gone beyond necessity. Since when it had become his duty he had no idea; it had come gradually without his realising it. At first his value as the owner of the pickup was one hundred per cent; he had the right to refuse or to agree, but one day his neighbours trapped him into driving them to the funeral of a relative in Pattalung by paying for the petrol. He went there as a fellow villager willing to join the funeral. That day the host paid for the petrol. The other passengers that crowded into the car didn’t have to contribute to the trip expenses, only slip banknotes into envelopes to help defray funeral costs.	= = = = = Pattalung, Thung Song: the story takes place in the Buddhist South.
“ไหนๆ ผมก็ไปร่วมงานอยู่แล้ว ไม่ต้องจ่ายค่าน้ำมันหรอก เพื่อนบ้านกันทั้งนั้น” เขาแสดงความเอื้อเฟื้อ	‘Since I’m going to the funeral anyway, you don’t have to pay for the petrol. We’re all neighbours.’ He was being generous.
“ไม่ได้ๆ รับไปเถอะ ถ้าไม่ได้รถของบ่าวเทพ เราก็ต้องเหมารถหกล้อของเถ้าแก่ แกคิดเป็นรายวัน วันละพันสอง ค่าน้ำมันรถคนเหมาต้องจ่ายนอกอีกต่างหาก”	‘No way! No way! Take it. If we didn’t have your truck, we’d have to hire the thaokae’s six-wheeler. He charges by the day, one thousand two hundred a day, plus the cost of petrol.’
“แต่ผมไม่ใช่รถรับเหมา ทำอย่างนั้นไม่ได้”	‘But I’m not into chartering. I can’t do that.’	รถรับเหมา: literally, ‘car on hire’.
“ถึงเป็นรถออกปากมันก็กินน้ำมัน เมื่อบ่าวเทพมีน้ำใจมา เราก็มีน้ำใจตอบรับค่าน้ำมันรถเถอะนะ ไม่น่าเกลียดหรอก เราคนกันเองทั้งนั้น”	‘Even though it’s at our request, it consumes petrol. You’ve got goodwill. We must show goodwill too and pay for the petrol. There’s nothing to it. We help one another.’	รถออกปาก: literally, ‘car on demand’, which could have been the title of this piece.
เขาจึงยอมรับค่าน้ำมันรถ ถ้าหากวันนั้นเขายืนกรานไม่ยอมรับค่าน้ำมันรถ ชีวิตน่าจะมีอิสระมากกว่านี้ เจ้าภาพทั้งหลายคงจะเกรงใจไม่กล้ามาขอยืมรถบ่อยๆ แบบนี้ รถกระบะของเขาจึงกลายเป็นรถออกปากประจำหมู่บ้านนับตั้งแต่บัดนั้นดูเหมือนว่าเขาเองก็กลายเป็นคนขับรถออกปากไปโดยปริยาย	So he accepted money for the petrol. If that day he had persisted in turning that money down, his life would be freer than it was. Any party host would think twice before asking to borrow the truck every so often. So his truck had become the village truck since that time, and it looked as if he was its bespoke driver by the same token.	= = = จะเกรงใจไม่กล้ามาขอ: would think twice before asking – another way of translating เกรงใจ.
“มีงานแต่งงานที่ทุ่งสง ว่าจะออกปากขอยืมรถสักหน่อย ช่วยจ่ายค่าน้ำมันให้ เชิญบ่าวเทพไปร่วมงานด้วย ไปกันไม่กี่คนหรอก กะว่าเต็มกระบะพอดี บ่าวเทพขับเองค่อยเบาใจหน่อย เจ้าของรถขับระวังเต็มที่อยู่แล้ว ไม่เมาไม่ใช่เรอะ” รายนี้ออกปากขอยืมรถไปงานแต่งงาน	‘There’s a wedding at Thung Song. I’m thinking of using your truck. I’ll pay for the petrol and invite you to join us. We aren’t that many, just enough to fill the truck. Having you drive will be a relief: an owner driving is very careful and doesn’t drink, right?’ This fellow was asking for help to go to a wedding.
“ทางสายลัดถนนดินแดงขรุขระจะนั่งกระบะกันไหวหรือ”	‘The red-earth shortcut is full of holes; won’t sitting at the back of the truck be too tough?’
“ไม่เป็นไรหรอก ทางสายนอกมันอ้อม เปลืองค่าน้ำมันด้วย คลุกขี้ฝุ่นบ้างพอทนได้”	‘Never mind. The outer road would take too long, it’d waste petrol. We can cope with a little dust.’
“ไปงานแต่งงานคนไทย หัวแดงเป็นฝรั่งขี้นก ตลกดีเหมือนกัน” เทพเปรียบเปรย	‘You’re going to a Thai wedding. By the time you get there, you’ll have red hair like the farang. Funny, wouldn’t you say?’
“ฉันซื้อหมวกอาบน้ำให้ครอบผมคนละใบ พอใกล้ถึง เราก็จอดรถปัดฝุ่น ถอดหมวกอาบน้ำ หวีผมใหม่ โอ๊ย! เท่จะตายน่ะไม่ว่า” เจ้าภาพวางแผนไว้เสร็จสรรพ	‘I’ve bought shower caps for every- one. When we’ve almost reached the place, we stop the truck to dust ourselves, take off the caps and comb our hair again. Won’t that be cool?’ The man had planned everything.
“นั่งกระบะท้ายกันหลายคน ขากลับถ้าไม่เมาก็ดี”	‘Those that sit at the back, they’d better not be drunk on the way back.’
“คนอื่นจะเมาก็ช่างมันเถอะ บ่าวเทพไม่เมาคนเดียก็พอ”	‘Never mind if the others are drunk. All we need is for you not to be.’
กลายเป็นว่าเขาจะต้องรับผิดชอบชีวิตคนที่ไปร่วมงานอีกหน้าที่หนึ่ง คุณสมบัติเมาไม่ขับรับภาระเพิ่มขึ้น ต้องช่วยดูแลผู้ดื่มน้ำเปลี่ยนนิสัยไม่ให้นั่งบนขอบกระบะ ควบคุมไม่ให้ส่งเสียงเอะอะโวยวายเมื่อผ่านป้อมตำรวจ หน้าที่แค่นั้นยังไม่พอ กลับถึงหมู่บ้านต่างคนต่างรีบลงจากรถ กลับเข้าบ้านตนเองแล้ว แต่เขายังไม่หมดหน้าที่ต้องกวาดเปลือกถั่วต้ม เปลือกเงาะ เปลือกผลส้มในกระบะ เก็บขวดเบียร์ ขวดเหล้าทิ้งลงถังขยะ ที่แสบมากกว่านั้นต้องล้างเศษอาหารที่เพื่อนบ้านอ้วกใส่รถกลิ่นเหม็นคลุ้ง เข้าทำนองเจ้าภาพแกงอะไรก็ได้กลิ่นแกงนั้นผสมเหล้าเบียร์	This meant he had to be responsible for so many lives as another duty, with the burden of driving sober, making sure that those who drank intoxicating liquor didn’t sit on the slatted sides of the back platform and control them so that they didn’t holler when driving past police kiosks. Just that wasn’t enough: back in the village, they each got out of the truck in a hurry to return home, but his duties weren’t over, he had to sweep the boiled peanut shells and rambutan and tangerine peels in the truck and collect the beer and whisky bottles and throw them on the trash heap. What was even more irking was having to wash away the vomit that pervaded the whole truck with a nasty stink. It was like offering a dish and being stuck with the smell of that dish mixed with alcoholic fumes.
ในหมู่บ้านเมื่อใครจะไปร่วมงานมงคลสมรส งานขึ้นบ้านใหม่ งานบวช งานสู่ขอลูกสาว และงานศพ ซึ่งจำเป็นต้องใช้รถ ต่างมุ่งหน้ามายืมรถออกปากของเขา เจ้าภาพบอกต่อๆ กันไปว่า “รถบ่าวเทพมี ออกค่าน้ำมันรถให้แล้วยืมทั้งรถทั้งคนขับ สะดวกกว่าเหมารถ ราคาถูกกว่าด้วย บ่าวเทพเองก็ได้อาชีพเสริมผ่อนรถได้สบายๆ”	In the village whenever anyone went to a wedding, a house-warming party, an ordination, a betrothal parley or a funeral for which it was necessary to use a motor vehicle, each turned to him to borrow his pickup, each saying every time, ‘Thep has a pickup. I pay for the petrol and I borrow both the pickup and the driver. It’s more convenient than hiring a truck. It’s cheaper too. Thep himself gets an extra job which helps toward the payment of his pickup.’
“สร้างรถกระบะหารายได้แบบบ่าวเทพ พอผ่อนหมดก็ได้รถเป็นของตัวเอง เราออกปากยืมรถก็จริง แต่ช่วยออกค่าน้ำมันให้ทุกครั้ง เงินมันไม่เข้าใครออกใคร ไปยืมเถอะมันไม่ขัดข้องหรอก”	‘By having a pickup to get more income as Thep does, when he’s through paying the bills, the pickup is his. Sure we borrow his pickup, but we pay for petrol every time. Money doesn’t change hands. Go and ask. He won’t refuse.’	[A lovely set of self-serving, warped reasoning.]
“เกรงใจมันเหมือนกัน ได้แต่ค่าน้ำมัน ค่ารถสึกหรอยังไม่ได้คิด บวกเข้าไปนะ”	‘But it isn’t fair to him. He only gets the cost of the petrol. How about depre- ciation? That should be added.’
“ไม่เป็นไรหรอก เราคนกันเอง รถในหมู่บ้านก็มีของบ่าวเทพกับเถ้าแก่ อุดหนุนบ่าวเทพไว้ไม่เสียหลายหรอก ได้ข่าวว่าห้างใหญ่จะมาเปิดบ้านเรา คราวนี้แหละได้เที่ยวกันสนุก อยากไปวันไหนหุ้นค่าน้ำมันรถกัน ออกปากบ่าวเทพให้พาไป”	‘Never mind, it’s between us. There are only two trucks in the village, Thep’s and the taokae’s. By supporting Thep there’s nothing to lose. I’ve heard a big department store is going to open here. That’s when we’ll be having fun. When- ever we want to go, we share the cost of petrol and have Thep take us there.’
พวกจัดการสมบัติชาวบ้าน ผ่านมากี่ยุคกี่สมัยไม่เคยสูญพันธุ์ เจ้าของทรัพย์สินจะคิดอย่างไรไม่เกี่ยว ขอคิดแทนหมด เขาเองก็เคยรำคาญกับพวกจัดการสมบัติคนอื่น แต่ภรรยาคู่ทุกข์คู่ยากกลับเห็นดีเห็นงามด้วย หล่อนให้เหตุผลว่า “รถถ้าจอดไว้เฉยๆ ไม่มีรายได้เข้ามาบ้างมันก็ไม่มีค่า อย่างน้อยมันก็ช่วยให้เรามีหน้ามีตา ใครจะไปไหนมาไหนเรียกหารถเราทั้งนั้น”	Those that dispose of the property of villagers are a race that has survived every era. Whatever the owners think is irrelevant: they do the thinking for them. He himself had been irritated by those that managed other people’s properties, but his wife agreed with them. She argued that ‘if the pickup stays idle it doesn’t bring money in, it’s worthless. At least it helps us have face. Whoever wants to go somewhere calls on none other than us.’	= = = = คู่ทุกข์คู่ยาก = married partner in adversity, mate. With ภรรยา here, no need to translate the expression, except perhaps on the flippant mode: his worthy wife…
“มันจะคุ้มเรอะ” เขาเคยขัดคอ	‘Is it worth it?’ he’d interrupt.
“แล้วถ้าเขาออกปากฟรีเราก็ต้องไปอยู่ดี งานออกปากมันเป็นธรรมเนียมของท้องถิ่นพี่ก็รู้ ผลัดกันไปผลัดกันมา งานเขาเราไป งานเราเขามา แล้วจะมัวคิดเรื่องเสียเปรียบได้เปรียบทำไมกัน”	‘Well, if they just ask, we must go anyway. Asking for help is a local custom, as you know. It’s a two-way street: when they ask we go, when we ask they come. So how can you think of who’s taking advantage of whom?’
“ตกลงกันแล้วนี่นา ว่ารถนี้ไว้ใช้ยามจำเป็น เจ็บไข้ได้ป่วยก็ว่ากันไปอย่าง แต่นี่มันกลายเป็นรถออกปากเพื่องานสารพัด ดูๆ ไปยิ่งยุ่งนา”	‘But we did agree we’d use the truck only when necessary. When someone is sick that’s one thing, but now it’s be- come a free-for-all for all kinds of activi- ties, and it looks as though it’s getting worse.’
“ความจำเป็นนี่มันครอบจักรวาลนะพี่ ไปซื้อของในห้างมันก็จำเป็น” ภรรยาอ้างเหตุผล	‘Necessity rules the universe, darling. Buying things at the department store is a necessity,’ his wife reasoned.
“ของใช้จำเป็นตลาดนัดก็มีขาย ร้านในหมู่บ้านก็มี จำเป็นอะไรต้องไปซื้อในห้าง”	‘The things we need are for sale at the market. There are shops in the village. What’s the necessity of going and buying at the store?’
“แต่ฉันนัดกับคนข้างบ้านไว้แล้ว ว่าจะไปเดินห้างกันสักวัน เราออกรถ เขาออกค่าน้ำมันก็ยุติธรรมดีแล้วนี่”	‘But I’ve already agreed with the neighbours to go shopping at the store. We provide the pickup, they pay for the petrol, that’s fair, isn’t it?’
เมียรักกลับมองต่างมุม มีความภาคภูมิใจมากเมื่อมีคนเห็นความสำคัญของรถออกปาก นางแอบคิดเข้าข้างตัวเองว่านอกจากเมียเถ้าแก่แล้ว ไม่เห็นมีใครที่เชิดคอได้สง่างามเท่าตนเอง	His beloved wife had another view- point. She was very proud when some- one saw the need to ask for the truck. Conveniently, she secretly thought that, besides the thaokae’s wife, no woman she could see could bear her head high in a way as dignified as she did.	เข้าข้างตัวเอง: literally, ‘took her own side’, ‘self-serving’.
“ไม่ยุติธรรมหรอก ลองหักค่ารถสึกหรอ ค่ากิน ค่าเสียเวลา ก็พอๆ กัน ซื้อแถวบ้านเราก็ได้”	‘No, it isn’t fair at all. Think of the depreciation, the cost of food, the time wasted. We can just as well buy here.’
“พูดกันไม่รู้เรื่องแบบนี้ หยุดพูดดีกว่า เดี๋ยวได้ทะเลาะกัน”	‘We’re talking at cross purposes. We’d better stop or we will quarrel.’
เขาจนแต้มทุกครั้งเมื่อภรรยาตัดบทแบบงอนๆ ห้างโลตัสเข้ามา ภรรยาของเขาและเพื่อนบ้านมีโปรแกรมจ่ายแทบทุกสัปดาห์ ถั่วต้มในหมู่บ้านก็มีขายไม่ยอมซื้อ อ้างว่าแพงถ้วยเล็กนิดเดียวราคาห้าบาท แต่พอถั่วต้มในห้างกิโลละหกสิบกว่าบาท เจ้าหล่อนซื้อได้ง่ายดาย เพื่อนบ้านก็เช่นกัน ซื้อพิซซ่าถาดละเกือบร้อยทดลองกิน พบกับรสชาติไม่คุ้นลิ้นก็บ่นพลางกินพลาง	He was cornered every time his wife cut the matter short petulantly like that. The Lotus department store had open- ed. His wife and the neighbours had shopping plans almost every week. Boiled peanuts for sale in the village there were; they wouldn’t buy them, claiming they were expensive, five baht for a small cup, but boiled peanuts in the store at sixty baht a kilo the village women bought without batting an eyelid. The men were the same: they bought pizzas at almost a hundred baht a plate to try and complained about the strange taste as they ate.
“เหมือนกินรากหมา จืดๆ เละๆ แบบนี้ ขายได้ยังไงวะ เออ … แต่ถ้าไม่ลองชิมดู เดี๋ยวเชยว่ะ”	‘It’s like eating dog vomit, tasteless and soggy like this. How can they sell this? Gosh … but if we don’t try, we’re passé.’
เออ … กูก็เหมือนกันแหละ ทดลองชิมดูให้รู้แล้วรู้รอดว่าพิซซ่า หน้าตาเหมือนรากหมานี่อร่อยจริงหรือเปล่า ช่างเถอะ … กินได้หรือไม่ได้ก็อย่าพูด เขาจะหาว่าไม่ทันสมัย เงียบไว้เพื่อน”	‘Right, same with me. Just trying it to see if it tastes good or not; it does look like dog vomit. Never mind. Whether you can eat it or not, don’t say anything or they’ll say you’re not modern. So, better keep quiet, man.’
กลุ่มพ่อบ้านเคยเล่าให้เขาฟังแล้วหัวเราะกันอย่างขบขัน ทั้งนี้ทั้งนั้นล้วนอยากลองเพราะเห็นโฆษณาในโทรทัศน์ ได้ฟังลูกๆ โม้กันจึงอยากชิมบ้างเพื่อให้ทันสมัยทันยุคกับเด็กรุ่นใหม่	A group of homeowners told him so and then laughed in mirth. Everyone wanted to try because they had seen it advertised on TV and had listened to the bragging of their children, so they wanted to try to be trendy in tune with the new generation.
ดูเหมือนภรรยาจะมีความสุขเป็นพิเศษในคืนวันศุกร์ นางจะจัดการรีดเสื้อผ้าให้เขาและตัวเอง จัดหาสมาชิกร่วมหุ้นไปห้างกันเอง เขามีหน้าที่คือขับรถแล้วก็นั่งรอหน้าห้าง ฆ่าเวลาด้วยการคุยกับพ่อบ้านหมู่บ้านอื่น กว่ากลุ่มแม่บ้านจะเดินห้างเสร็จก็ตกเย็นพอดี ขึ้นรถก็คุยกันไม่จบ	It seemed his wife was especially happy on Friday nights. She set about ironing his clothes and hers and finding partners to go to the department store together. His duty was to drive the pick- up and then sit waiting in front of the store, kill time by talking with other homeowners. By the time the ladies came out of the store, night was falling, they went into the truck and chattered nonstop.
“ฉันดูโทรศัพท์มือถือรุ่นนั้นไว้แล้ว งวดหน้าขายยางได้ค่อยมาเอา”	‘I’ve seen that new generation of cell phone. Next sale of latex I’ll get one.’
“ฉันดูกล้องดิจิตอลไว้แล้ว ราคาเก้าพันกว่าเอง ถามลูกบ่าวมันก่อน เปียแชร์ได้ค่อยมาซื้อ”	‘I saw that digital camera. It’s only a little over nine thousand. I asked my son first. When my bid for the chit fund comes through, I’ll buy it.’
“แม่ … วันเสาร์หน้า ฉลองเป็ดย่างเอ็มเคนาแม่นา” เด็กชายกอดแขนอ้อนแม่	‘Mum, next Saturday, let’s have roast duck at MK, okay?’ The son held his mother’s arm as he whimpered.
“ขอเงินพ่อมาแล้วกัน หน็อยแน่ ฉลองเอ็มเค มันไม่ใช่สามบาทห้าสิบนะเอ็ง”	‘Ask your father for money. My goodness! A meal at MK, it isn’t three baht fifty, you know.’
“เด็กมันอยากลอง ซื้อให้กินเถอะ ฉันว่าดีกว่าวอนให้มันกินตอนไข้”	‘The kids want to try. Buy it for them. I think it’s better than having them working up a fever pleading for it.’
“ของกินแพงทั้งนั้น ข้าวราดแกงจานละสี่สิบ ก๋วยเตี๋ยวราดหน้าหมูนิดเดียวเอง สู้ของเจ๊บวบไม่ได้ มีตับ มีหมึก อร่อยกว่าด้วย”	‘Food is expensive. Forty baht for a single dish of curry. A little bowl of fried noodles with pork can’t beat Old Buap’s, which has got liver and cuttlefish as well and tastes better too.’
“พูดกันแต่เราได้นะ อย่าพูดให้ผัวฉันได้ยิน ประเดี๋ยวอดมากันแหละ”	‘Let’s keep this between us, shall we. Not a word to our husbands or they’ll give us hell.’
“จ้า … เข้าใจ ฉันบ่นไปยังงั้นเอง แต่ไม่เป็นไรหรอก รถคันนี้ยังออกปากได้ เมียบ่าวเทพใจดี บ่าวเทพก็ตามใจเมีย ที่ฉันกล้านินทาเพราะเขานั่งหน้าทั้งผัวทั้งเมีย เข้าใจมะ”	‘All right … I understand. I was just saying. But it doesn’t matter. We can still use this truck. Phet’s wife is generous. Phet won’t say no to his wife. If I dared to badmouth, it’s because husband and wife sit upfront, you understand?’
“ที่จริงเราหุ้นค่าน้ำมันน่าจะได้นั่งหน้ารถมั่ง นี่เบียดกันมาในกระบะไม่มีหลังคา”	‘Actually, we share in the cost of petrol, we should sit in the cabin too. Here we sit cramped on a platform without a roof.’
“ได้คืบจะเอาศอก ได้ศอกจะเอาวา ซื้อรถเองสิยะจะได้ไม่ต้องนั่งรถออกปาก”	‘Give an inch and you’ll take a yard. Buy your own car, dear, if you don’t want to sit in someone else’s truck.’
“ถูกรางวัลที่หนึ่งงวดนี้ซื้อแน่ แถมให้นั่งฟรี” เจ้าตัวพูดแล้วก็หัวเราะฮา	‘If I win the lottery this draw I’ll buy one for sure, and I’ll let you sit in it for free,’ the speaker said and then laughed out.
พูดเย้าหยอกกันไปตลอดทาง หมู่บ้านที่ไม่มีรถโดยสารประจำทาง รถออกปากนี่แหละคือที่พึ่ง เพื่อนบ้านลงจากรถขอบอกขอบใจเจ้าของรถ ภรรยาช่วยยกของเก็บไว้ในบ้าน เขามีหน้าที่กวาดกระบะโกยขยะเหมือนเดิม	They teased one another all along the way. Those villages that don’t have a regular public transport service must depend on private motor vehicles. When the neighbours came out of the pickup they went and said thank you to its owner. His wife helped them lift their goods and take them into the houses. His duty was to sweep the truck and get rid of the refuse as before.
วันนี้เขาให้โป่งขับรถแทน เพราะเหนื่อยใจกับการออกปากซึ่งไม่มีที่สิ้นสุด การออกปากลามมาถึงรุ่นลูกแล้ว ความรู้สึกห่วงหวงรถลดน้อยลง เขาห่วงตัวเองมากกว่า ห่วงว่าจะควบคุมอารมณ์ความรู้สึกไม่ได้ ลำพังผู้ใหญ่ออกปากขอยืมรถยังพอทำใจให้ยอมรับได้ แต่นี่เพื่อนบ้านกลับใช้ความเป็นกันเองให้ลูกมาเอ่ยออกปากขอยืมรถ เขารู้สึกเหมือนตัวเองถูกพันธนาการไว้ด้วยคำว่าไม่ได้ยืมรถฟรี มีค่าน้ำมันรถให้	Today he has allowed Pong to drive instead, because he’s fed up with the unending demand. The trend has reach- ed the children now. His feeling of poss- essiveness for the truck has diminished. He’s more concerned with himself, wor- ried he might not be able to control his temper. Were the village headman by himself to ask to use the pickup he would still humour him, but now the neighbours are using familiarity to have their children come and ask for the pickup for themselves. He feels as if he’s trussed up with the words ‘we aren’t asking for it for free, we’ll pay for the petrol’.
ค่าน้ำมันรถที่เพื่อนบ้านร่วมหุ้นกันออกกลายเป็นหนี้บุญคุณที่เขาปฏิเสธไม่ได้ ไม่อยากไปก็ต้องไป ปฏิเสธเมื่อไรเป็นได้ผิดใจกัน เมื่อปฏิเสธไม่ได้เขาก็หาทางออกให้โป่งขับแทน ความคิดนี้ ภรรยาเขาเป็นคนต้นคิดอีกเช่นกัน	The cost of petrol they club to pay has become an obligation he cannot refuse. He doesn’t want to go, yet has to. Refusing means creating resentment. Since he couldn’t refuse, the way out for him was to let Pong drive instead. Again, this was his wife’s idea.	Note the time change here. Although this could also have been translated as: Since he can’t refuse, the way out for him has been…
“หัดให้โป่งขับรถเป็นก็สิ้นเรื่อง มันจะได้ขับแทนบ้าง ไหนๆ มันก็เป็นญาติฉัน”	‘Have Pong learn to drive, end of story. He’ll drive instead of you. After all, he’s a relative of mine.’
เขาไม่เคยขัดใจหล่อนมาแต่ไหนแต่ไรจึงได้แต่เออออตาม โป่งกระตือรือร้นหัดขับ จำได้ว่าหลังจากเขาปล่อยมือให้ขับ โป่งไม่รีรอรีบซื้อแว่นตาดำอันโตทำเท่สวมอวดสาว เปลี่ยนทรงผมใหม่ซอยปรกหน้าเป็นกระเซิงเหมือนเอาซังรังไก่ครอบหัวไว้ ผิวปากร้องเพลง ‘ขอนไม้กับเรือ’ ของบ่าววี	He has never displeased his wife so he followed her lead. Pong set about it enthusiastically. He remembers that after he let him drive on his own, Pong bought himself big sunglasses to look cool at the wheel with the girls, he changed his hairdo, raked his hair with his finger to cover his forehead in disorder as if taking the corncobs of a henhouse to cover his head, whistled and sang Bao Wee’s song ‘The log and the boat’.	= = = = = = Bao Wee, southern Thai folk singer. Real name Flight Sergeant Wirayut Nancha, born 1974 in Trang, southern Thailand.
‘เปรียบดังพี่เป็นเช่นขอนไม้…’ ร้องซ้ำวรรคทองที่ถูกใจครั้งแล้วครั้งเล่าจนเขารำคาญซื้อหมากฝรั่งให้เคี้ยวสงบเสียงลงได้บ้าง	‘It’s as if you’re a log…’ Repeating his favourite lines on and on which got so much on his nerves he bought chewing gum to fight the sound somewhat by chewing.
ย่ำค่ำแล้ว อีกไม่นานโป่งคงจะกลับมาถึง เขาชะเง้อมองปากทาง อดเป็นห่วงไม่ได้ ถึงอย่างไรรถออกปากคันนี้มันได้กลายมาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต เป็นห่วงโป่งก็เป็นห่วง เป็นห่วงว่ารถจะลงคูติดบ่อหลุมกลางทาง ภรรยาคงเห็นท่าทางกระวนกระวายของเขาเข้ามานั่งใกล้ๆ เอ่ยว่า “โป่งมันขับได้ ประเดี๋ยวก็มาถึง เด็กๆ มันคงเที่ยวกันเพลิน”	Dusk already. Pong should be back soon. He stretches his neck to look at the mouth of the way, can’t help feeling worried. No matter what, that pickup on demand has become part of life. Worried about Pong, that he is. He worries the truck might fall into a ditch along the way. Seeing his agitated state, his wife comes and sits down beside him and says, ‘Pong can drive. He’ll be here any minute. The children will have had a great outing.’
“รถเก่าเต็มที ถ้าออกตัวได้ก็ดีเหมือนกัน” เขาแกล้งบ่น ภรรยาโต้แย้งทันที	‘The truck is very old. A new one would be good,’ he pretends to complain. His wife counters at once.
“รถออกปากถึงเก่าก็มีค่า ออกตัวไปก็เสียดาย”	‘That truck is old but it’s still valuable. Buying a new one would be a waste.’
เขาและภรรยาดูโทรทัศน์จนละครหลังข่าวจบยังไม่มีวี่แววว่าโป่งจะกลับมา พ่อแม่ของเด็กไม่มีใครมาถามข่าวคราว ไม่เป็นห่วงลูกกันบ้างหรือไร เขานอนก่ายหน้าผากจนเผลอผล็อยหลับ รู้สึกตัวอีกครั้งเมื่อได้ยินเสียงเจี๊ยวจ๊าวหัวเราะกันครื้นเครงหน้าบ้าน	He and his wife watch TV until the post-evening news sitcom is over and there still is no sign of Pong’s return. None of the children’s parents have come to inquire after them. Don’t they worry about their children? He lies with his hand over his forehead until he drifts into sleep. He comes to when he hears noisy chatter and boisterous laughter in front of the house.
ใจหายวูบ รถกระบะที่จอดอยู่ล้อติดโคลน ตัวถังทั้งสองด้านเปื้อนเปรอะดิน รอยบุบบุ๋มเป็นหลุมหลายแห่ง สีถลอกคงครูดกับต้นไม้ข้างทาง ภรรยาบีบมือเขาเหมือนปลอบใจ	He is dismayed. The wheels of the parked pickup truck and both sides are plastered with mud, there are bumps and scratches in many places, the paint must have been scraped off by trees along the road. His wife squeezes his hand as if to comfort him.
“ลุงเทพ … โชคดีนะที่พวกเราช่วยกันออกแรงเข็นรถออกมาได้ คิดว่าจะไม่ไหวแล้ว น้าโป่งขับลงคู กอหญ้าริมทางรก พอดีเงาไม้บังด้วยเลยแฉลบลงคู	‘Uncle Thep … Luckily we were able to get the pickup out by ourselves. We thought we couldn’t make it. Uncle Pong drove into an irrigation ditch. There was wild grass on the wayside and the shade of trees masked it, so the pickup skidded into the ditch.’
ดูจากสภาพรถแล้วไม่อธิบายก็เดารู้ เด็กๆ เล่นเหมือนผ่านการเผชิญภัยแสนสนุกและสุดระทึก ต่างคนต่างอวดวีรกรรมว่าตนเองเข็นรถอย่างไร ใครไปตามใครมาช่วย	Looking at the state of the vehicle, there is no need for explanation. The children tell it as if they have gone through exceedingly funny and thrilling danger. Each of them boasts of how he has pushed the pickup and who went to ask whose help
“ทำไมไม่มาบอกเจ้าของรถสักคำ” เขาเค้นเสียงถาม	‘Why didn’t you let the truck owner know,’ he asks pointedly.
“กลัวลุงเทพไม่ให้ยืมรถอีก เราเลยออกปากขอแรงคนกันเองช่วย” เด็กตอบเสียงอ่อย	‘We were afraid you wouldn’t let us have the pickup again, so we decided to help each other out,’ a child answers with a meek voice.
เพื่อนบ้านทยอยกันมาดูสภาพรถ ไม่มีใครแสดงความรับผิดชอบ ได้แต่ดุด่าว่ากล่าวลูกหลาน ต่างคนต่างดึงลูกกลับบ้าน ด้วยสีหน้าเคร่งเครียด	Neighbours file in to look at the state of the pickup truck. No one takes responsibility. They merely berate their progeny. Each pulls his child out and goes back home with a taught face.
สองผัวเมียสบตากัน เป็นครั้งแรกที่เทพเห็นภรรยาแสดงอาการถอดใจ ถอนหายใจยาว เขาสะกดอารมณ์คุกรุ่นไว้ไม่อยากซ้ำเติม ผลัดผ้าแล้วคว้าถังน้ำ แปรง แชมพู ต่อสายยางฉีดน้ำลงมือล้างรถ มีโป่งเป็นผู้ช่วย ต่างคนต่างเงียบกริบ โป่งสิ้นลายวัยรุ่นจอมซ่า อาสาขัดสีทุกอย่าง เขาฉีดน้ำให้ ล้างเสร็จเจ้าเทารถออกปากที่เด็กเรียกขานค่อยดูดีขึ้น	Husband and wife stare at each other. It’s the first time Thep sees his wife look discouraged. He heaves a sigh, forces himself to keep his temper in check, changes clothes then grabs a pail, a brush and a bottle of shampoo, takes the hose and begins to wash the truck with Pong giving a hand. They both scrub in silence. Pong is no longer the swaggering teenager. He undertakes to scrape off the paint everywhere. He hoses and washes. When it’s over, the truck on demand as the kids call it looks better.	= = = = You can’t ‘grasp … shampoo’ so you need to add ‘a bottle of’…
ไม่มีใครกล้ามายืมรถอีก มีแต่บรรยากาศอึมครึม เพื่อนบ้านทักทายพูดคุยด้วยแบบกล้าๆ เกรงๆ ยิ่งเขาไม่เอ่ยปากพูดถึงเหตุการณ์คืนนั้น เพื่อนบ้านยิ่งถอยห่าง มีท่าทีเกรงขามเขาอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน ภรรยาก็เงียบขรึมลง ห่างเหินจากบรรดาแม่บ้านที่ชอบเดินห้างด้วยกัน พูดคุยกับเขานับจำนวนครั้งได้	No one dares to come and ask to use the pickup again. There is only a con- strained atmosphere. Neighbours greet and talk in a half daring half deferential manner. As he never mentions the event of that night, the neighbours keep to themselves all the more, in awe of him as never before. His wife too keeps to herself, keeps a good distance from the village ladies who like to go shopping together and the times she talks to him can be counted.
“ดีเหมือนกันไม่มากเรื่อง” เขาคิดแบบปลงตก “ขายยางงวดหน้าค่อยซ่อมรถทำสีใหม่”	‘’Just as well there’s some peace,’ he figures. ‘When I sell the next load of rubber, I can get it repaired and repainted.’
วันนี้ฟ้าแจ้งอากาศแจ่มใส เขารู้สึกสบายใจชวนภรรยาไปอู่ซ่อมรถด้วยกัน ขากลับค่อยให้รถมอเตอร์ไซค์รับจ้างมาส่ง แต่งตัวเสร็จเตรียมตัวขึ้นรถได้ยินเสียงตะโกนถาม	Today the sky is clear, the air is pure. He feels good and invites his wife to go to the garage together. They’ll take motorcycle taxis on the way back. When they are dressed and ready to get into the truck, he hears someone calling him out.
“บ่าวเทพได้ข่าวว่าจะเอารถไปซ่อมเรอะ” เพื่อนบ้านห้าหกคนยิ้มร่าตรงมาหาเขาและภรรยา	‘Thep, I hear you’re taking the pickup for repair, aren’t you?’ Five or six neigh- bours have come to see him and his wife with beaming smiles on their faces.
“ครับ” เขาตอบสั้นที่สุด ไม่อยากต่อความยาวสาวความยืด	‘Yes,’ he answers as curtly as he can, unwilling to expand on the matter.
“เทพ อย่าว่ายังงั้นยังงี้เลยนะ พวกเรารวบรวมเงินก้อนหนึ่งช่วยค่าซ่อมรถ พึ่งพารถคันนี้มาหลายครั้งแล้ว ออกปากยืมครั้งใดก็ไม่เคยขัด ให้เราออกเงินช่วยซ่อมนะ”	‘Thep, don’t argue with us. We’ve collected some money to pay for the repairs. We’ve relied on the truck many times, you’ve never refused us, so don’t refuse the money to get it fixed.’	ต่อความยาวสาวความยืด: to go on and on about (something), refuse to let (a matter) rest, to argue back and forth.
พ่อของเด็กที่มายืมรถยื่นซองให้ ส่งสายตาวิงวอน เพื่อนบ้านคนอื่นๆ ส่งยิ้มเหมือนเอาใจช่วย	The father of the child who asked to use the pickup hands him an envelope with pleading eyes. The other neigh- bours smile helpfully.
เขาลังเล แต่แล้วก็ตัดใจตอบว่า	He hesitates but then decides to answer.
“ไม่เป็นไรหรอก รถผม ผมซ่อมเอง เรื่องแล้วก็แล้วกันไป พี่น้องหมู่บ้านเดียวกันทั้งนั้น”	‘Never mind. It’s my truck so I get it repaired and that’s all there is to it. We’re all a big family.’
ได้พูดระบายออกไปบ้าง หายอึดอัด บรรยากาศที่เคยอึมครึมเหมือนมีแสงสว่างรำไรส่องเยือน	Having spoken his mind, he feels relieved. The atmosphere which was rather gloomy is brightening, it seems.
ภรรยายิ้มออก คราวนี้เพื่อนบ้านทยอยกันเข้ามารุมล้อมรอบเขาและภรรยา ต่างควักเงินยัดใส่มือให้เพิ่มเติม เขายิ่งปฏิเสธเพื่อนบ้านก็ยิ่งยัดเยียดให้เงินจำนวนนั้นจึงเปลี่ยนไปอยู่ในมือของภรรยาแทน ขากลับเพื่อนบ้านอาสาขับมอเตอร์ไซค์ไปรับเขาและภรรยาที่อู่รถ ไม่ต้องว่าจ้างรถมอเตอร์ไซค์ บอกว่า “อย่าคิดมากเลยเทพ รถออกปากคันนี้มันก็เหมือนเป็นรถของพวกเราทั้งหมู่บ้าน”	His wife smiles. This time the neigh- bours file in to surround him and his wife. Each presses more money into his hands. The more he refuses the more they force the money into his wife’s hands instead. For the return trip, the neighbours volunteer to drive their motorcycles to go and fetch him and his wife at the garage, no need to hire motorcycles over there. They say, ‘Don’t think too much, Thep. This truck on demand it’s like having the whole village owning the truck.’
ภรรยาของเขาเชิดหน้านิดๆ ยิ้มอย่างภาคภูมิใจ	His wife raises her head a little, smiles with pride.
เขาหัวเราะ หึ…หึ จนถ้อยคำตอบโต้	He chuckles, at a loss for an answer.
=	‘Rot Ork Park’ in Rahoo Om Jan 5, 2008
	Darunee Dechanusorn teaches Thai in Trang, southern Thailand. She has published numerous short stories in the best Thai magazines and is the recipient of half a dozen literary prizes.	=

Tagged: ดรุณี เดชานุสรณ์, bad faith, consumerism, Darunee Dechanusorn, exploitation, humour, selfishness, solidarity, Thai short story, village life